به گزارش مجله خبری نگار/ایران: ورود بازیکن و مربی خارجی به لیگ برتر فوتبال ایران، اتفاقی است که از فصل گذشته دوباره آزاد شد و تیمهای حاضر در این رقابتها توانستند بازیکنانی را از کشورهای مختلف به خدمت بگیرند. البته حضور این بازیکنان خارجی باعث شد یکی از پرسروصداترین پروندههای چند سال اخیر فوتبال ایران شکل بگیرد. حاشیه بزرگی که پس از پیوستن اریک باگناما به گلگهر و بازی کردن او برای این تیم به وجود آمد، اما کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال، این بازیکن را غیرمجاز خواند و با این استدلال که او شرایط حضور در فوتبال ایران را به لحاظ تعداد بازی ملی نداشته است، محروم و ۷ امتیاز از باشگاه سیرجانی نیز کسر کرد که این باعث رخ دادن حواشی زیادی شد که تا مدتها ادامه داشت.
با این حال، برای فصل جدید که هنوز نقل و انتقالات آن ادامه دارد، باشگاهها از یکدیگر برای جذب نفرات خارجی سبقت گرفتهاند و تا همین حالا ۲۶ بازیکن خارجی به عضویت تیمهای لیگ برتری درآمدهاند که این آمار احتمالاً افزایش خواهد یافت. بازیکنانی که تعدادی از آنها نامهای سرشناسی دارند و این موضوع به جذابیت لیگ برتر میافزاید، اما تعدادی دیگر هم با اینکه گفته شده خوب هستند، اما دلفریبند و ممکن است آن کارایی لازم را نداشته باشند. گروه سوم بازیکنان خارجی هم دلهرهآور هستند. چرا که اگر پولشان را سر موقع نگیرند، شکایت میکنند که این موضوع باعث میشود پروندهای دیگر در فیفا برای تیمهای ایرانی باز شود. با این حال، حضور پر تعداد بازیکنان خارجی باعث شده تا در این گزارش به بررسی آنها بپردازیم.
تاکنون حضور ۲۶ بازیکن خارجی در باشگاههای داخلی ایران قطعی شده است. کریستوفر کنت، آیاندا پاتوسی و موسی کولیبالی (فولاد)، عزیزبک آمانوف، رافائل سیلوا و کوین یامگا (استقلال)، وحدت هنانوف، گئورگی گولسیانی و شرزود تمیروف (پرسپولیس)، تیتو اوکلو (پیکان)، اریک باگناما، کیروش استنلی و وسلی گومز دوس سانتوس (گلگهر)، جفرسون باهیا، لوسیانو پریرا و گادوین منشا (مس رفسنجان)، هانسل زاپاتا (آلومینیوم)، آداما نیان (نساجی)، الویس کامسوبا، رناتو داسیلویرا، مانوئل فرناندز و نیلسون جونیور (سپاهان)، احسان پنشنبه (ذوبآهن) و ریکاردو آلوز، صفا هادی و گوستاوو واگنین (تراکتور) ۲۶ بازیکن خارجی هستند که حضورشان در لیگ بیست و دوم در ترکیب تیمهای مختلف قطعی شده است.
از مجموع ۱۶ تیم لیگ برتری فقط ۵ تیم هستند که تاکنون با نفرات تماماً داخلی لیست بازیکنان خود را تکمیل کردهاند. نفت مسجدسلیمان، صنعت نفت، ملوان، مس کرمان و هوادار تیمهایی هستند که تاکنون بازیکن خارجی جذب نکردهاند و ۱۱ تیم دیگر از بازیکن خارجی بهره میبرند. در این بین سپاهان با جذب ۴ خارجی رکورددار است.
از بین بازیکنان خارجی لیگ ایران، ۸ بازیکن ملیت برزیلی دارند. رافائل سیلوا (استقلال)، کیروش استنلی (گلگهر)، وسلی گومز دوس سانتوس (گلگهر)، جفرسون باهیا (مس رفسنجان)، لوسیانو پریرا (مس رفسنجان)، رناتو داسیلویرا و نیلسون جونیور (سپاهان) و گوستاوو واگنین (تراکتور) ۸ بازیکن برزیلی هستند که در لیگ برتر بیست و دوم برای تیمهای مختلف توپ میزنند.
از قاره اروپا ۵ بازیکن (کنت، یامگا، گولسیانی، فرناندز و آلوز) به ایران آمدهاند. همچنین ۶ بازیکن آفریقایی (پاتوسی، کولیبالی، اوکلو، باگناما، منشا و نیان) قرارداد خود را با تیمهای ایرانی قطعی کردهاند. حضور ۶ بازیکن آسیایی (هنانوف، آمانوف، تمیروف، کامسوبا، پنشنبه و هادی) در تیمهای لیگ برتری قطعی شده است. البته یک بازیکن کلمبیایی (زاپاتا) در کنار ۸ برزیلی که نامشان برده شد، نفرات مورد نظر قاره امریکای جنوبی را تشکیل میدهند.
نکته قابل توجه درباره جذب بازیکنان خارجی، علاقه تیمهای ایرانی به مهاجم خارجی است. ضعف گلزنی در فوتبال ایران طی سالهای گذشته سبب شده باشگاهها بیشتر برای جذب خارجی سراغ مهاجم بروند. تاکنون ۱۱ بازیکن که در پست فوروارد بازی میکنند به تیمهای ایرانی پیوستهاند و به نظر میرسد این آمار افزایش هم پیدا کند. کنت دروازهبان اتریشی که از سپاهان به فولاد پیوست، تنها گلر خارجی لیگ برتر خواهد بود، اما در خط دفاعی گولسیانی، کولیبالی، هنانوف، باهیا، داسیلویرا، سیلوا و نیلسون جونیور ۷ مدافعی هستند که به عضویت تیمهای مختلف درآمدهاند. دوس سانتوس، پاتوسی، آمانوف، فرناندز، پنشنبه، آلوز و هادی هم ۷ هافبکی هستند که در بین نفرات خارجی به تیمهای ایرانی ملحق شدهاند. اما اوکلو، باگناما، استنلی، تمیروف، پریرا، منشا، زاپاتا، نیان، کامسوبا، واگنین و یامگا ۱۱ مهاجمی هستند که برای تیمهای لیگ برتری توپ خواهند زد.
در شرایطی که تا پایان نقل و انتقالات تابستانی لیگ برتر زمان باقی مانده، به نظر میرسد برخی تیمها همچنان به فکر جذب بازیکن خارجی باشند. پرسپولیس مهمترین تیمی است که برای جذب بازیکن خارجی در خط حمله خود اقدام کرده و بهزودی احتمالاً شاهد حضور یک مهاجم خارجی در تهران باشیم تا زیر نظر یحیی گلمحمدی به کار خود ادامه بدهد. همچنین درباره استقلال گفته میشود که احتمال دارد یک هافبک هجومی خارجی را به خدمت بگیرد. از سوی دیگر، برخی تیمهای دیگر هم شاید برای جذب نفرات خارجی جدید اقدام کنند تا آمار بازیکنان خارجی لیگ برتر بیشتر شود.
موضوع مهمی که در بحث حضور بازیکنان خارجی اهمیت دارد، قراردادهای دلاری است که با این نفرات امضا شده است. قطعاً هزینهای که باشگاهها برای جذب نفرات خارجی متقبل شدهاند، میتواند در مقایسه با بازیکنان داخلی بالاتر باشد. از این رو، وقتی چنین پولهایی به نفرات خارجی داده میشود، باید بازدهی بیشتری نیز از آنها شاهد باشیم. قطعاً همه این نفراتی که وارد مارکت فوتبال ایران شدهاند، نمیتوانند کارآیی کامل و ایدهآلی داشته باشند، ولی انتظار میرود بیشتر بازیکنان خارجی که جذب شدهاند، بتوانند کیفیت خود را در تیمهای لیگ برتری نشان دهند.
در گذشته بارها فوتبال ایران از شکایتهای فیفایی و حکمهای سنگینی که بازیکنان و مربیان خارجی علیه تیمهای ایرانی گرفتهاند، ضربه خورده است. آخرین مورد این شکایتها نیز به مارک ویلموتس، سرمربی اسبق تیم ملی برمیگردد که بعد از مدتها شکایت، توانست پول هنگفتی از ایران طلب کند. باشگاههای ایرانی نیز با محرومیتها و جرایم سنگینی در گذشته روبهرو شدهاند. حالا افزایش حضور بازیکنان خارجی ممکن است تعداد شکایتها را نیز افزایش دهد. در این شرایط، باشگاهها باید توجه داشته باشند که پرداخت نشدن بهموقع دستمزدها ممکن است برایشان دردسرساز شود و کار را به محرومیتهای مختلف بکشاند.